Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Η μεγάλη ληστεία των καρτέλ


Ένα θέμα «καυτό» που αναρτήθηκε από το sofokleousin.gr.
Τίτλος:
"Κλέβουν" από τους καταναλωτές 1,2 δισ. το χρόνο.
Διαβάστε.

Ενώ η οικονομική κρίση και η μεγάλη ανεργία περιορίζουν τα διαθέσιμα εισοδήματα, τα ελληνικά νοικοκυριά υφίστανται μία ακόμη «αφαίμαξη», πληρώνοντας πολύ ακριβά τα βασικά καταναλωτικά είδη. Αιτία η έλλειψη πραγματικού ανταγωνισμού και η λειτουργία άτυπων καρτέλ σε όλο το φάσμα διακίνησης -εμπορίας καταναλωτικών αγαθών. Ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις λυμαίνονται την αγορά και αποκομίζουν κρυφά ή φανερά υπερκέρδη, ακολουθώντας εναρμονισμένες πολιτικές τιμών.
Περίπου 1,2 δισ. ευρώ είναι η ετήσια συνολική επιβάρυνση των καταναλωτών από τη δράση των καρτέλ, που συγκροτούνται κυρίως από εταιρίες σουπερμάρκετ και μεγάλους εισαγωγείς-χονδρεμπόρους. Το ποσό είναι ιλιγγιώδες - μεγαλύτερο από τους συνολικούς φόρους που πληρώνουν 4 εκατομμύρια οικογένειες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος. Η κυβέρνηση θέλει να σπάσει τα κυκλώματα, αλλά οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν αποδειχθεί μέχρι τώρα αναποτελεσματικοί.
Στα σουπερμάρκετ της Αθήνας και των επαρχιακών πόλεων οι τιμές των τροφίμων είναι από 7% έως και 30% ψηλότερες απ' ότι στη Γερμανία, στη Γαλλία και σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ, όπου οι μέσοι μισθοί είναι πολύ υψηλότεροι. Ανάλογες διαφορές τιμών παρατηρούνται ακόμη και σε νωπά φρούτα-λαχανικά ελληνικής παραγωγής, τα οποία πωλούνται φθηνότερα στο Μόναχο απ' ό,τι στη λαϊκή της Καλλιθέας ή στα μανάβικα της Κυψέλης.
Οι καταναλωτές δεν έχουν επιλογές, καθώς οι τιμές στα περισσότερα είδη είναι περίπου ίδιες σε όλα τα καταστήματα. Οι τιμές είναι εναρμονισμένες ακόμη και στα προϊόντα "ιδιωτικής ετικέτας- αυτά που έχουν τη φίρμα της αλυσίδας σούπερ και είναι φθηνότερα από τα επώνυμα. Φαίνεται ότι ένα "αόρατο χέρι" κινεί τα νήματα στην αγορά και "καταργεί" τον ανταγωνισμό, προς όφελος των διακινητών και των εμπορικών επιχειρήσεων.
Καταγγελίες υπάρχουν άπειρες. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει δεκάδες υποθέσεις στα συρτάρια της, τις οποίες αδυνατεί να διερευνήσει εγκαίρως, λόγω έλλειψης προσωπικού. Όμως και στις περιπτώσεις που ολοκληρώνει τους ελέγχους, διαπιστώνει σοβαρές παραβάσεις και επιβάλει πρόστιμα, οι επιχειρήσεις κατορθώνουν να τα μειώνουν στο ελάχιστο ή να αποφεύγουν την καταβολή, προσφεύγοντας στα δικαστήρια. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι δεν έχει τελεσιδικήσει ακόμα απόφαση του 2005(!), με την οποία επεβλήθησαν μεγάλα πρόστιμα στις εταιρείες ΑΒ Βασιλόπουλος, Βερόπουλοι, Μασούτης, Ατλάντικ και Σκλαβενίτης για «εναρμονισμένες τιμές».
Μια στοιχειώδης έρευνα στα ράφια των σουπερμάρκετ αρκεί για να ενισχύσει τις υποψίες ότι τα καρτελ "ζουν και βασιλεύουν", παρά τη θέσπιση αυστηρών διατάξεων και τα επαπειλούμενα πρόστιμα: Σε άπειρα προϊόντα οι αποκλίσεις τιμών είναι ανύπαρκτες ή απειροελάχιστες. Οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ διαφημίζουν βέβαια κάθε τόσο ελκυστικές προσφορές, αλλά η πραγματικότητα στα ράφια τους είναι εντελώς διαφορετική. Οι προσφορές αφορούν προϊόντα με χαμηλή ζήτηση, ή προωθούμενα είδη, στα οποία την έκπτωση τιμής επωμίζεται ο παραγωγός/προμηθευτής, ενώ το σουπερμάρκετ πουλάει με κέρδος.
Πάντως σε ορισμένα προϊόντα το μεγάλο κομμάτι του κέρδους πηγαίνει στους εμπόρους-διακινητές, οι οποίοι μεσολαβούν μεταξύ παραγωγού και σουπερμάρκετ. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε προϊόντα αγροτικής παραγωγής, τα οποία συγκεντρώνονται και τυποποιούνται από ενδιάμεσους διακινητές, πριν φθάσουν στα ράφια. Ακραίο παράδειγμα το ρύζι εγχώριας παραγωγής, το οποίο φθάνει στα ράφια των σουπερμάρκετ με τιμή περίπου 7πλάσια -8πλάσια από αυτή που πληρώθηκε στους παραγωγούς. Στο τριπλάσιο-τετραπλάσιο της τιμής παραγωγού πωλούνται τα τυποποιημένα εσπεριδοειδή, άλλα φρούτα, διάφορα κηπευτικά κλπ.
Εκεί που η παρουσία των καρτελ γίνεται εμφανέστατη, είναι στα είδη διατροφής που εισάγονται (πάμφθηνα) από τρίτες χώρες: Πρώιμα κηπευτικά και πατάτες από την Αίγυπτο, ξερά σκόρδα και κρεμμύδια από την Τουρκία, ξηροί καρποί από το Ιράν, διοχετεύονται στα σουπερμάρκετ και στα μανάβικα με τιμές χονδρικής 12πλάσιες από τις τιμές εισαγωγής. Τα καρτελ των εισαγωγέων κανονίζουν όχι μόνον τις τιμές, αλλά και τη μεταξύ τους κατανομή των ειδών που θα εισαχθούν και το μοίρασμα της αγοράς.
Το «οικονομικό παράδοξο»
Οι υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων διαπιστώνουν το εξής «οικονομικό παράδοξο»: Ενώ η συνολική ζήτηση μειώνεται εξαιτίας της κρίσης, οι τιμές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα – και συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Η τάση αυτή αποτυπώνεται και στην πορεία του πληθωρισμού, ο οποίος έφθασε αισίως το 2,6% τον Δεκέμβριο και προβλέπεται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες.
Το θέμα απασχολεί την κυβέρνηση, που αναζητά τρόπους για το «σπάσιμο» των καρτέλ. Στο στόχαστρο των ελεγκτικών μηχανισμών και της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπαίνουν τώρα μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ και εταιρίες εισαγωγής-εμπορίας τροφίμων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου